Văn Hóa Trà Đạo Nhật Bản: Vì Sao Người Nhật Trân Trọng Matcha Đến Vậy?

Trong văn hóa Nhật Bản, Matcha không chỉ là một loại trà – Mà là linh hồn của nghi lễ trà đạo (茶道 – Sadō). Từ những buổi lễ trang nghiêm trong chashitsu (phòng trà), đến những buổi gặp gỡ đời thường, Matcha hiện diện như một biểu tượng của sự tĩnh lặng, lễ nghĩa và tinh thần Zen.

Nhưng vì sao người Nhật lại trân trọng matcha đến vậy? Hành trình ấy không chỉ nằm ở hương vị, mà còn ở cách mà họ uống, cách họ chọn từng cấp độ matcha cho từng hoàn cảnh – từ loại phổ thông đến matcha dùng trong nghi lễ truyền thống.

Nghi lễ trà đạo (茶道 – Sadō)

Lịch sử trà đạo và vai trò của Matcha

Trà đạo (茶道 – Sadō) bắt nguồn từ Trung Quốc nhưng được người Nhật phát triển thành một nghệ thuật sống. Từ thế kỷ 15, thiền sư Sen no Rikyū đã đưa nghi lễ uống matcha lên thành một triết lý sống – với 4 nguyên tắc cốt lõi:

Hòa – Kính – Thanh – Tịch (和敬清寂).

• Hòa (Wa): Sự hòa hợp giữa người với người, giữa con người với thiên nhiên.
• Kính (Kei): Sự tôn trọng lẫn nhau, từ khách tới chủ.
• Thanh (Sei): Sự trong sạch trong tâm hồn và không gian.
• Tịch (Jaku): Sự yên bình sau khi đã trải nghiệm đủ ba yếu tố trên.

Thiền sư Sen no Rikyū

Matcha chính là trung tâm của nghi thức này. Việc uống matcha không chỉ để giải khát, mà là một cách để quay về với chính mình, chậm lại giữa nhịp sống hối hả.

Các cấp độ Matcha tương ứng với nghi lễ và đời sống

Tùy theo mục đích sử dụng, Matcha được phân thành nhiều cấp độ, phản ánh cả giá trị kinh tế lẫn chiều sâu văn hóa. Trong bộ sưu tập matcha của Kogakuen Seicha (Kyoto), bạn có thể dễ dàng nhận ra điều này qua 4 dòng sản phẩm nổi bật:

Matsu Mukashi (松昔) – Matcha bình dân, dành cho cuộc sống thường nhật

• Vị đậm, hơi chát, hậu dịu
• Thích hợp để pha matcha latte, làm bánh, hoặc uống hàng ngày
• Gần gũi, dễ tiếp cận, dành cho người mới làm quen với matcha
• Mang tinh thần “hòa” trong trà đạo – sự gần gũi giữa người và trà.

Kokonoe no Mukashi (九重の昔) – Sự cân bằng hài hòa

• Vị cân bằng hơn, hậu ngọt nhẹ
• Có thể dùng để uống usucha (trà loãng) hoặc pha chế
• Thích hợp cho người đã quen uống matcha, đang “bước sâu hơn” vào thế giới trà
• Phản ánh tinh thần “kính” – bắt đầu hiểu và tôn trọng sự tinh tế trong trà.

Kyo Mukashi (京昔) – Giao điểm giữa thưởng thức và nghệ thuật

• Vị đậm vừa, hậu ngọt nhẹ, dễ chịu
• Lên màu đẹp, đánh bọt mịn – phù hợp cho người thưởng trà mỗi ngày
• Dùng trong những buổi thưởng trà nhẹ nhàng, không quá trang trọng
• Gợi nhắc đến “thanh” – sự trong trẻo trong tâm hồn khi thưởng trà một mình.

Koto no Mukashi (古都の昔) – Matcha nghi lễ, dành cho trà đạo

• Vị rất dịu, hậu ngọt sâu, hương thơm thanh khiết
• Được dùng trong các buổi trà đạo trang trọng hoặc để làm quà biếu cao cấp
• Chỉ cần một ngụm nhỏ, bạn sẽ cảm nhận được chiều sâu văn hóa trà Nhật
• Tượng trưng cho “tịch” – Sự tĩnh lặng, an nhiên tuyệt đối trong trà đạo.

Tham khảo thêm >>> Ichibancha – Trà Xanh Thu Hoạch Đầu Tiên Với Chất Lượng Vượt Trội

Cách uống matcha đúng chuẩn tinh thần Nhật Bản

Nếu bạn muốn trải nghiệm matcha như người Nhật, hãy thử theo những bước cơ bản sau:

Bước 1: Dọn sạch không gian – Giữ sự tĩnh lặng

• Trà đạo không thể diễn ra trong sự vội vã. Hãy để không gian xung quanh yên bình, sạch sẽ, tối giản.

Bước 2: Rây matcha – Tôn trọng chất lượng

• Rây giúp matcha tơi mịn, khi đánh lên sẽ bọt đều và mịn như lụa – thể hiện sự chăm chút.

Bước 3: Pha nước đúng nhiệt độ

• 75–80°C là nhiệt độ lý tưởng. Nước quá nóng sẽ làm trà đắng gắt, mất hương.

Bước 4: Đánh bằng chasen – Chổi tre truyền thống

• Chuyển động tay theo hình chữ “M” nhẹ nhàng để tạo lớp bọt mịn phía trên.

Bước 5: Thưởng trà với tâm thế biết ơn

• Trà đạo là lúc bạn dành vài phút yên tĩnh để kết nối với chính mình.

Trà đạo trong không gian yên tĩnh, gọn gàng, sạch sẽ

Người Nhật trân trọng matcha không phải vì nó đắt tiền hay hiếm có – Mà vì trong từng chén matcha là cả một triết lý sống: sống chậm, sống đẹp, sống biết ơn.

Dù bạn đang bắt đầu làm quen với matcha Nhật hay đã là người yêu trà lâu năm, hãy thử trải nghiệm 4 cấp độ matcha của Kogakuen Seicha như một hành trình – để khám phá không chỉ vị trà, mà cả cách uống matcha đúng chuẩn, đúng tinh thần.

Tham khảo thêm >>> Hành Trình Khám Phá Vị Trà Xanh Nhật Bản Qua 4 Cấp Độ Matcha Kogakuen

Mua matcha chính hãng tại:

• Website: todayfoods.vn
• Cửa hàng: 791 Tạ Quang Bửu, Quận 8, TP.HCM
• Liên hệ Zalo/Facebook để được tư vấn